جرم گیری لثه، یکی از مهم ترین و اساسی ترین اقدامات پیشگیرانه و درمانی در حوزه بهداشت دهان و دندان است که با هدف حفظ سلامت لثه ها و جلوگیری از بیماری های لثه و دندان ها انجام می شود. به مرور زمان و در اثر مصرف مواد غذایی مختلف، باکتری ها در دهان تکثیر شده و با تولید پلاک های دندانی، به سطح دندان ها و لثه ها چسبیده و باعث بروز مشکلات جدی در دهان می شوند. اگر این پلاک ها به طور منظم پاک سازی نشوند، می توانند به مرور زمان به تارتار (جرم سخت) تبدیل شوند که تنها از طریق جرم گیری حرفه ای توسط دندان پزشک یا متخصص بهداشت دهان و دندان قابل حذف هستند.
فرق جرم گیری لثه با جرم گیری دندان
جرم‌گیری دندان روی سطح دندان انجام می‌شود و هدف آن برداشتن جرم، پلاک و لکه‌های قابل مشاهده است. اما جرم‌گیری لثه زیر خط لثه و روی ریشه دندان‌ها صورت می‌گیرد. این روش عمقی‌تر بوده و برای درمان بیماری‌های لثه مانند پریودنتیت استفاده می‌شود. جرم‌گیری لثه اغلب شامل صاف کردن ریشه برای بهبود چسبندگی لثه است.
تفاوت اصلی بین جرم‌گیری لثه و جرم‌گیری دندان به محل و عمق پاکسازی مربوط می‌شود:
جرم‌گیری دندان:
- روی سطح دندان انجام می‌شود.
- هدف آن برداشتن جرم، پلاک و لکه‌هایی است که روی تاج دندان (بخش قابل مشاهده) تجمع یافته‌اند.
- این فرآیند معمولاً ساده‌تر است و برای حفظ بهداشت دهان و دندان استفاده می‌شود.
جرم‌گیری لثه:
- زیر خط لثه انجام می‌شود.
- شامل پاکسازی عمقی ریشه دندان و برداشتن جرم و باکتری‌هایی است که در پاکت‌های لثه‌ای (فضاهای بین دندان و لثه) جمع شده‌اند.
- معمولاً برای درمان بیماری‌های لثه (مانند پریودنتیت) به کار می‌رود و ممکن است با بی‌حسی موضعی انجام شود.
به طور خلاصه، جرم‌گیری دندان برای سطحی‌ترین لایه‌ها است، اما جرم‌گیری لثه عمقی‌تر و درمانی‌تر است.
جرم گیری لثه چگونه انجام می شود؟
جرم‌گیری لثه با استفاده از ابزار دستی یا دستگاه اولتراسونیک انجام می‌شود. ابتدا جرم و پلاک‌های زیر خط لثه پاکسازی می‌شوند، سپس سطح ریشه دندان صاف می‌شود تا چسبیدن دوباره لثه به دندان تسهیل شود. این فرآیند ممکن است با بی‌حسی موضعی انجام شود و معمولاً برای درمان بیماری‌های لثه به کار می‌رود.
جرم گیری لثه به دو شکل عمده انجام می گیرد: جرم‌گیری سطحی و جرم گیری عمیق.
در جرم گیری سطحی، تمرکز بر حذف پلاک ها و جرم های موجود بر سطح دندان هاست. این روش بیشتر در افراد با بهداشت دهانی مناسب که جرم کمی دارند به کار می رود. اما در جرم گیری عمیق که به آن (پاک سازی زیر لثه ای) نیز می گویند، دندان پزشک به کمک ابزارهای ویژه، جرم های تجمع یافته زیر خط لثه و در فضای بین لثه و دندان ها را پاک سازی می کند. این نوع جرم گیری برای افرادی که به دلیل رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، دچار التهاب یا عفونت لثه شده اند، ضروری است.
جرم گیری لثه اهمیت زیادی در پیشگیری از بیماری های لثه ای مانند التهاب لثه (ژنژیویت) و بیماری های پیشرفته تر مانند پریودنتیت دارد. التهاب لثه اولین مرحله بیماری لثه است که معمولا با علائمی مانند تورم، قرمزی و خونریزی لثه ها همراه است. اگر در این مرحله، جرم گیری لثه انجام نشود و التهاب درمان نشود، این مشکل می تواند به مراحل پیشرفته تری منجر شود و در نهایت باعث تحلیل لثه و استخوان های نگهدارنده دندان و حتی از دست دادن دندان ها شود.
جرم گیری لثه علاوه بر پاک سازی جرم های دندانی، به بهبود سلامت کلی دهان نیز کمک می کند. از جمله فواید آن می توان به کاهش بوی بد دهان، بهبود ظاهر دندان ها و لثه ها و همچنین جلوگیری از پوسیدگی دندان ها اشاره کرد. افرادی که به طور منظم جرم گیری لثه انجام می دهند، معمولا دچار مشکلات کمتری در زمینه بیماری های دهان و دندان می شوند و دندان های آن ها به مدت طولانی تری سالم باقی می ماند.
جرم گیری لثه درد دارد؟
اگر فرد مراجعه کننده لثه های ملتهبی داشته باشد یا به پاکسازی عمیق احتیاج داشته باشد ممکن است پروسه جرم گیری با درد و ناراحتی همراه باشد، اما معمولاً با استفاده از بی‌حسی موضعی، درد به حداقل می‌رسد. پس از اتمام کار نیز ممکن است کمی درد احساس کنید که با مسکن های تجویز شده توسط پزشک التیام می یابد.
فواید جرم گیری لثه
یکی از اصلی ترین فواید جرم گیری لثه، پیشگیری از بیماری های لثه ای مانند التهاب لثه (ژنژیویت) و بیماری های پیشرفته تر نظیر پریودنتیت است. زمانی که جرم و پلاک های باکتریایی زیر خط لثه تجمع می کنند، بافت لثه ملتهب می شود که در نهایت می تواند به تحلیل لثه و استخوان های نگهدارنده دندان ها منجر شود. جرم گیری منظم با پاک سازی این پلاک ها و جلوگیری از بروز التهاب، به سلامت و استحکام بافت لثه کمک می کند و از عفونت های پیشرفته جلوگیری می نماید.
علاوه بر پیشگیری از بیماری های لثه ای، جرم گیری لثه به طور مستقیم به حفظ سلامت دندان ها نیز کمک می کند. با از بین بردن جرم های انباشته شده بر سطح دندان ها، پوسیدگی دندان کاهش می یابد و از گسترش حفره های پوسیدگی در عمق دندان جلوگیری می شود. این موضوع باعث می شود دندان ها عمر طولانی تری داشته باشند و نیاز به درمان های پیچیده تر مانند پر کردن یا عصب کشی کاهش یابد.
یکی دیگر از فواید مهم جرم گیری لثه، بهبود بوی دهان است. تجمع باکتری ها و جرم در دهان می تواند باعث ایجاد بوی نامطبوع دهان شود. با جرم گیری منظم و حذف پلاک ها و باکتری های مضر، بوی بد دهان به میزان قابل توجهی کاهش می یابد و احساس تازگی در دهان به وجود می آید. این موضوع نه تنها به بهداشت دهانی کمک می کند، بلکه باعث افزایش اعتماد به نفس فرد در تعاملات اجتماعی نیز می شود.
همچنین، جرم گیری لثه برای بهبود ظاهر دندان ها نیز مفید عمل می کند. پلاک ها و جرم های انباشته شده می توانند باعث زرد شدن و تغییر رنگ دندان ها شوند. با پاک سازی آن ها، دندان ها درخشان تر و سالم تر به نظر می رسند و لبخند فرد جذاب تر می شود. این به ویژه برای افرادی که به زیبایی لبخند خود اهمیت می دهند، بسیار مهم است.
از دیگر فواید جرم گیری لثه می توان به کاهش احتمال بروز بیماری های سیستمیک اشاره کرد. مطالعات نشان داده اند که سلامت دهان و دندان می تواند بر سلامت عمومی بدن تاثیر بگذارد. بیماری های لثه به علت وجود باکتری ها و التهاب های مزمن می توانند با بیماری های قلبی‌عروقی، دیابت و حتی عوارض بارداری مرتبط باشند. بنابراین، با جرم گیری منظم و حفظ سلامت لثه ها، می توان خطر بروز برخی از این بیماری ها را کاهش داد.
مراقبت های بعد از جرم گیری لثه
مراقبت‌های بعد از جرم‌گیری لثه شامل موارد زیر است:
- دندان‌ها را به‌آرامی مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
- برای کاهش التهاب و جلوگیری از عفونت از دهان شویه استفاده کنید.
- تا چند روز پس از درمان از خوردن غذاهای ادویه دار و سفت خودداری کنید.
- در صورت تجویز آنتی‌بیوتیک یا مسکن توسط پزشک، به طور مرتب داروها را مصرف کنید.
- برای بهبود سریع‌تر از مصرف سیگار و الکل اجتناب کنید.
جرم گیری لثه یکی از مهم ترین اقدامات پیشگیرانه در حفظ سلامت دهان و دندان است که باید به طور منظم و طبق توصیه های دندان پزشک انجام شود. این فرایند نه تنها به جهت پاک سازی پلاک ها و جرم های انباشته شده مفید است، بلکه از بروز بیماری های جدی لثه، پوسیدگی دندان و مشکلات دیگر جلوگیری می کند.
فواید جرم گیری لثه شامل بهبود سلامت لثه ها، افزایش عمر دندان ها، کاهش بوی بد دهان و بهبود ظاهر دندان ها است. همچنین، با توجه به ارتباط سلامت دهان با سلامت عمومی بدن، جرم گیری لثه می تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری های سیستمیک مانند بیماری های قلبی و دیابت کمک کند.
بنابراین، توصیه می شود که افراد به بهداشت دهان و دندان خود اهمیت دهند و با انجام منظم جرم گیری و رعایت بهداشت دهان، از سلامت لثه ها و دندان های خود محافظت کنند. مراجعه منظم به دندان پزشک و پیگیری درمان های لازم برای حفظ سلامت دهان و دندان ها در طولانی مدت موثر بوده و کیفیت زندگی را بهبود می بخشد.
